فضایل و مناسبت های ماه رجب

ماه رجب، آغازگر سه ماه پرفضیلت سال یعنی رجب، شعبان و رمضان است که هر سه از مقام والایی در میان دیگر ماه‏های سال‏ برخوردارند.

این ماه، حتی در جاهلیت نیز مورد احترام زیادی بوده ‏و آن را حرام می‏نامیدند زیرا جنگ و کارزار را نیز در این ماه ناروا و ممنوع می‏دانستند و چون به احترام ماه رجب، تمام سلاح‏ها بر زمین گذاشته می‏شد،آن را «اصم‏» نیز نام‏گذاری کرده‏اند.

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) در فضیلت این ماه چنین می‏فرماید:«الا ان‏رجب شهر الله الاصم و هو شهر عظیم و انما سمی الاصم لانه لایقارنه شهر من الشهورحرمه و فضلاً عند الله تبارک و تعالی‏؛ ای مردم بدانید که ماه رجب ماه «اصم‏» خداوند است و همانا ماهی است ‏بس عظیم‏ و بزرگ و علت نام‏گذاری این ماه به «اصم‏» این است که هیچ ماهی از ماه‏های سال‏از نظر فضیلت و حرمت نزد خدای تبارک و تعالی، به آن نمی‏رسد.»

«الا و من صام من رجب یوماً ایماناً و احتساباً استوجب رضوان الله الاکبر واطفی صومه فی ذلک الیوم غضب الله‏ ؛هان! هر که یک روز از ماه رجب را با ایمان و برای رضای خدا روزه بدارد، به‏نعمت رضوان بزرگ الهی نایل آید، و روزه‏اش در آن روز خشم خداوند را فرو می‏نشاند.»

آن چه بیش‏تر بر عظمت و احترام این ماه افزوده است، مناسبت‏های آن است که در رأس آن‏ها عید بزرگ مبعث رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم (27 رجب) و عید میلاد امیرالمومنین علی بن ابی‏طالب علیه افضل الصلاه والسلام (13رجب) می‏باشد

3 رجب؛ ولادت امیرالمومنین علیه السلام:

حضرت امیرالمومنین روز 13رجب و 33 سال قبل از هجرت در کعبه خانه خدا به‏دنیا آمد. او نخستین و آخرین کسی است که در کعبه زاده می‏شود.

شیخ صدوق در مورد ولادت امام علی علیه السلام چنین می‏گوید:«یزید بن قعنب می‏گوید: من همراه با عباس بن عبدالمطلب و گروهی از بنی عبدالعزی‏در برابر خانه خدا نشسته بودیم.

ناگهان فاطمه بنت اسد به کنار خانه خدا آمد، در حالی که ‏9 ماه از مدت حمل او به علی بن ابی‏طالب می‏گذشت. درد زایمان بر او عارض شد، دست‏ها را به دعا بلند کرد و با خدای خود چنین مناجات نمود:

پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب‏هایی که از سوی تو نازل شده است ‏ایمان دارم و سخن جدم حضرت ابراهیم خلیل را گواهی می‏دهم; همان کسی که این بیت ‏عتیق را ساخت، پس به حق آن کس که این خانه را بنا کرد و به حق جنینی که در شکم‏ دارم، زایمان را بر من آسان فرما.

یزید بن قعنب ادامه می‏دهد:

ناگاه دیدیم پشت کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد به درون خانه خدا وارد شد و از دیدگانمان پنهان ماند، سپس دیوار خانه به هم آمد! رفتیم که قفل را باز کنیم‏ تا از حقیقت قضیه آگاه گردیم ولی قفل خانه خدا باز نشد که نشد. دانستیم که این ‏امری است الهی.

سه روز بر این منوال گذشت، در روز چهارم مادر علی علیه‏السلام در حالی که او را بر دست‏خود گرفته بود، از خانه خارج شد و چنین گفت:

انی فضلت علی من تقدمنی من النساء لان آسیه بنت مزاحم عبدت الله عزوجل سرافی موضع لایحب ان یعبدالله الا اضطرارا و ان مریم بنت عمران هزت النخله الیابسه‏بیدها حتی اءکلت منها رطبا جنیا و انی دخلت البیت الحرام فاکلت من ثمار الجنه واوراقها فلما اردت ان اخرج، هتف بی هاتف: یا فاطمه! سمیه علیا فهو علی‏والله العلی الاعلی یقول: انی شققت اسمه من اسمی و اءدبته بادبی و وقفته علی ‏غامض علمی و هو الذی یکسر الاصنام فی بیتی و هو الذی یوذن فوق ظهر بیتی و یقدسنی‏ و یمجدنی فطوبی لمن احبه و أطاعه و ویل لمن ابغضه و عصاه‏ ؛ همانا بر بانوانی که پیش از من بودند، برتری دارم زیرا آسیه دختر مزاحم در پنهانی و در جایی که نباید خدا را عبادت کنند، به پرستش و عبادت خدا می‏پرداخت و مریم دختر عمران، درخت‏خشک خرما را تکان داد تا از آن رطب تازه بچیند و بخورد،و اما من در خانه خدا وارد شدم (و مهمان او گشتم) و از میوه‏ها و برگ‏های بهشتی ‏تناول کردم و هنگامی که خواستم از خانه بیرون آیم، هاتفی مرا ندا داد که: ای‏فاطمه! فرزندت را «علی‏» نام گذار چرا که او علی و بزرگ است و خدای علی اعلی ‏می‏فرماید: من نام او را از نام خود برگرفتم و او را به آداب خود ادب کردم و بر پنهانی‏های علمم آگاه ساختم. او کسی است که بت‏ها را در خانه‏ام می‏شکند. او کسی‏است که بر پشت‏بام خانه‏ام اذان می‏گوید. او کسی است که مرا بسیار ستایش و تمجید می‏کند. پس خوشا به حال کسانی که او را دوست داشته باشند و اطاعتش کنند و وای برکسانی که او را دشمن داشته و مخالفتش نمایند.» (امالی،شیخ صدوق ص‏80)

نه تنها شیعیان بر این مطلب اتفاق نظر دارند، که بسیاری‏ از مورخان و محدثان و علمای اهل سنت نیز بر این مطلب اذعان داشته و گواهی‏می‏دهند که علی ،  زاده کعبه است و جز او کسی در خانه خدا متولد نشده و نخواهد شد.

این فضیلت مانند بسیاری از فضایل دیگر، مخصوص علی (ع) است و هیچ کس در آن‏ها شریک ‏نیست، چه او نور خدا و کلمه خدا و پرچم هدایت ‏خداست. او مظهر حق تعالی است‏در جهان دنیا و جامع تمام کمالات و فضایل معنوی است. او برترین و بافضیلت‏ترین ‏انسان روی زمین پس از رسول خدا(ص) است.

ابن عباس گوید: روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله با مردم سخن می‏گفت، در ضمن سخنانش‏فرمود:

«ای مردم! کیست که سخنش از سخن خداو ند بهتر و درست‏تر باشد؟ ای مردم! هماناخداوند به من دستور داده است که علی را به عنوان پیشوا، امام، خلیفه و وصی خود به شما معرفی کنم و او را برادر و وزیر خود قرار دهم.

ای مردم! علی پس از من باب هدایت و دعوت کننده مردم به سوی خداوند می‏باشد.

علی، پارساترین و برگزیده‏ترین مومنان است «و من أحسن قولا ممن دعا الی الله وعمل صالحا و قال اننی من المسلمین‏» و چه کسی سخنش ارزشمندتر است از آن کس که ‏مردم را به سوی خدا فرا می‏خواند و کارهای شایسته انجام می‏دهد و می‏گوید: من از مسلمانانم.

ای مردم! علی از من است. فرزندان علی فرزندان من هستند، و او همسر دختر عزیزم‏ است.

فرمان او فرمان من و نهی او نهی من است. پس ای مردم، بر شما باد به طاعت و فرمان‏برداری از او و زنهار از نافرمانی و مخالفتش چرا که اطاعتش، اطاعت من ونافرمانیش، نافرمانی من است.

ای مردم! علی صدیق این امت و فاروق آن است . و علی محدث و سخن‏گوی این امت است.

علی هارون، یوشع، آصف و شمعون امت است. علی الگوی هدایت و کشتی نجات و طالوت‏امت و ذوالقرنین آن است.

ای مردم! علی آزمایش خداوند بر مردم است و علی حجت‏بزرگ پروردگار است.

علی آیت عظمای الهی و پیشوای هدایت و عروه الوثقی دین است.

ای مردم! علی با حق و حق با علی است و علی زبان گویای حق است.

ای مردم! علی قسیم الجنه والنار (قسمت کننده بهشت و دوزخ) است. هیچ یک ازشیعیان و پیروانش به جهنم نمی‏روند و هیچ یک از دشمنانش از جهنم رها نمی‏شوند و همانا هیچ یک از دشمنانش به بهشت ره نمی‏یابند و هیچ یک از پیروانش از بهشت دور نمی‏شوند.

ای یاران و اصحاب من! من ناصح و خیرخواه شما هستم و هم اکنون رسالت و پیغام‏خدایم را به شما رساندم ولی چه کنم که شما ناصحان را دوست نمی‏دارید؟!»

مناسبت‏های دیگر ماه رجب:

اول رجب:

سالروز ولادت پیشوای پنجم، حضرت امام محمد باقر علیه السلام است که در نخستین روز از ماه رجب سال‏57 هجری در مدینه منوره به دنیا آمد. آن حضرت‏چهار سال از عمر مبارکش را با جد بزرگوارش امام حسین علیه السلام گذراند و 35 سال با پدرش امام سجاد علیه السلام. و پس از شهادت پدر، 18 سال زندگی کرد که مدت امامت آن حضرت را تشکیل می‏دهد.

امام باقر علیه السلام در روز هفتم ذی الحجه از سال 114 هجری در سن ‏57 سالگی ‏به شهادت رسید.

دوم رجب:

امام علی بن محمد الهادی علیهما السلام، دهمین امام و پیشوای شیعیان در روز دوم رجب یا پنجم رجب از سال 212 یا 214 هجری در روستایی به نام‏«بصریا» نزدیک مدینه منوره به دنیا آمد.

طبق برخی روایات در روز سوم رجب یا 25 جمادی الثانی از سال 254 هجری در سامرا به شهادت رسید.

امام هادی علیه السلام ‏6 سال و 5 ماه همراه با پدر زندگی کرد و پس ازشهادت پدر33 سال زیست که مدت امامتش می‏باشد.

دهم رجب:

امام نهم، حضرت محمد بن علی الجواد علیهماالسلام در روز جمعه دهم ماه رجب از سال 195 هجری به دنیا آمد. آن حضرت در سن 8 یا 9 سالگی به امامت رسید و 17 سال ‏مدت امامتش به طول انجامید، یعنی عمر مبارکش از 26 سال تجاوز نمی‏کند. ولی ‏به هر حال سن و سال برای آن بزرگواران و پیشوایان معصوم مطرح نیست، چرا که برگزیدگان خدایند و از آغاز تولد، انسان کامل هستند. (و آتیناه الحکم صبیا)

امام جواد روز ششم ذی حجه یا به قولی در روز آخر ماه ذی‏قعده از سال 220 هجری به شهادت رسید.

25 رجب:

در این روز، هفتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت‏حضرت امام‏ موسی کاظم علیه السلام در سن 55 سالگی در سال‏183 در زندان سندی بن شاهک‏لعنه الله علیه و به دستور هارون الرشید عباسی لعنه الله علیه به شهادت ‏رسید.

مدت عمر مبارک امام کاظم علیه السلام که معروف به باب الحوائج است 55 سال ‏می‏باشد که 25 سال آن دوران امامتش است.

امیدواریم این باب الحوائج در روزی که «لاینفع مال و لابنون‏» است، دست ‏ما را بگیرد و شفاعتمان کند.

27 رجب:

«هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم‏الکتاب والحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین‏»

یکی از بزرگ‏ترین اعیاد اسلامی ، عید مبعث است . روزی که رسول خدا به پیامبری‏ مبعوث شد و وحی بر آن حضرت نازل گشت. روز ولادت اسلام است و روزی است که ‏مردم از ظلمات بیرون آمده و به نور پیوستند.

حضرت امیرالمومنین علیه السلام دوران بعثت را چنین تعریف می‏کند:

«پیامبر در حالی برانگیخته شد که مردم در فتنه‏ها و آشوب‏ها و سرگردانی‏های‏دوران جاهلیت گرفتار بودند، همان فتنه‏ها که طناب خانه دین را می‏گسست و ستون‏های ‏ساختمان یقین را درهم می‏ریخت. در اصل دین اختلاف افتاده و مطلب بر مردم مشتبه شده بود، آن سان که راه رهایی از آن حیرت‏ها و سردرگمی‏ها تنگ شده و مصدر هدایت و راهنمایی از دیدگانشان مخفی مانده بود.

پس راه حق گمنام و کوری ضلالت، جهان را فراگیر شده بود. خداوند و پروردگار خود را نافرمانی می‏کردند و شیطان دور شده از رحمت الهی را اطاعت می‏نمودند. ایمان ازمیان رفته بود و ستون‏هایش درهم ریخته و نشانه‏هایش ناشناخته مانده و راه‏هایش‏فرسوده و جاده‏هایش برطرف شده بود.

شیطان را فرمان می‏بردند و در راه‏هایش گام می‏نهادند و به آبخورهایش سر می‏زدند و شیطان پرچم‏های خود را توسط آنان برافراشته می‏کرد. در فتنه‏هایی که مردم راپایمال نموده و همگی در آن سرگردان و گرفتار آمده بودند...» (نهج البلاغه، خطبه‏2)